Wiedza
Dowiedz się, jak żyć dłużej, być zdrowszym i zoptymalizować swoją wydajność
Podstawowe badania krwi dla długiego życia w zdrowiu
Pierwszym krokiem w Twojej podróży w kierunku długowieczności jest poznanie parametrów, a raczej biomarkerów, które dostarczają najwięcej informacji na temat Twojego obecnego stanu zdrowia.
Polecam następujące piętnaście testów obejmujących markery związane z układem immunologicznym, hormonalnym oraz sercowo-naczyniowym w celu ustalenia wyjściowego stanu zdrowia oraz powtarzanie ich co najmniej co pół roku, zwłaszcza gdy masz na celu uniknięcie rozwoju chorób przewlekłych lub też zatrzymanie progresji już istniejącej choroby.
Pełna morfologia krwi z rozmazem
Pełna morfologia krwi mierzy stężenia każdego składnika tworzącego Twoją krew, w tym białych krwinek, czerwonych krwinek i płytek krwi. Ten test również szczegółowo opisuje stężenia poszczególnych składników czerwonych i białych krwinek, w tym hemoglobiny, hematokrytu, limfocytów i neutrofilów. Z morfologii można wydobyć wiele informacji, jednak następujące mogą być najbardziej przydatne jako biomarkery starzenia:
Białe krwinki pomagają organizmowi chronić się przed infekcjami, przemieszczając się w krwiobiegu i atakując bakterie czy wirusy. Podwyższone stężenie białych krwinek może pomóc wykryć choroby autoimmunologiczne, infekcje i inne zaburzenia krwi, podczas gdy niskie stężenie może wskazywać na niedobory odporności i przewlekłe infekcje. Konkretnie niski poziom limfocytów wiąże się ze zwiększonym ryzykiem śmierci z powodu nowotworów, chorób układu oddechowego, infekcji, chorób sercowo-naczyniowych i innych przyczyn. Stężenie białych krwinek zmniejsza się wraz z wiekiem prowadząc do osłabienia odpowiedzi immunologicznej.
Średnia objętość płytki (MPV) krwi mierzy rozmiar twoich płytek krwi, wskazując, jak działa szpik kostny. MPV może pomóc zidentyfikować choroby sercowo-naczyniowe, choroby autoimmunologiczne, niedobory składników odżywczych i inne przewlekłe schorzenia.
Wysokoczułe białko C-reaktywne (hs-CRP)
Białko C-reaktywne produkowane przez wątrobę jest wskaźnikiem stanu zapalnego w organizmie. Zapalenie jest jednym z kluczowych mechanizmów związanych z wieloma chorobami związanymi z wiekiem takich jak choroby nowotworowe, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroba niedokrwienna serca, stłuszczenie wątroby, choroba zwyrodnieniowa stawów oraz choroby związane z demencją, w tym choroba Alzheimera. Test hs-CRP jest bardziej czuły niż typowy test CRP, ponieważ może wykryć bardzo drobne zmiany zapalne.
Lipidogram
Całkowity cholesterol
Całkowity cholesterol daje ogólny obraz cholesterolu i podaje całkowitą ilość cholesterolu obecnego w organizmie. To pomiar łączy zarówno „dobry”, jak i „zły” poziom cholesterolu. Jednak nie dostarcza on wystarczających informacji na temat ryzyka sercowo-naczyniowego.
Lipoproteina o wysokiej gęstości (HDL)
HDL to „dobry” cholesterol w krwi. Przenosi około jednej trzeciej do jednej czwartej wolnego cholesterolu do wątroby, gdzie organizm zaczyna go usuwać. Wysokie stężenie HDL może obniżyć ryzyko chorób serca oraz wskazuje na dobry stan zdrowia. Stężenie HDL osoby powinno wynosić ponad 60 miligramów na decylitr (mg/dl) lub przynajmniej 40 mg/dl.
Lipoproteina o niskiej gęstości (LDL)
LDL jest również znana jako „zły” cholesterol. Gromadzi się w ścianach tętnic i może powodować rozwój blaszki miażdżycowej będącej przyczyną zawału serca czy udaru mózgu. Poziom LDL powinien wynosić najlepiej poniżej 100 mg/dl.
Trójglicerydy
Po jedzeniu nasz organizm przekształca nadmiar kalorii w trójglicerydy i magazynuje je w komórkach tłuszczowych. Trójglicerydy są ważnym źródłem energii dla organizmu, ale podwyższone stężenie może wskazywać, że organizm nie radzi sobie z regulacją stężenia cukru, wchłanianiem tłuszczów i trawieniem jedzenia.
Apolipoproteina B (ApoB)
Apolipoproteina B to główne białko w lipoproteinach o niskiej gęstości (LDL), powszechnie nazywanych „złym” cholesterolem. Marker ApoB mierzy ilość tego białka na powierzchni cholesterolu i pomaga określić stopień ryzyka choroby sercowo-naczyniowej. Wysokie stężenie ApoB jest także silnie skorelowane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju niektórych nowotworów, choroby Alzheimera, chorób serca, czy upośledzeniem pamięci.
DHEA-S
DHEA-S, często nazywane „hormonem przeciwdziałającym starzeniu”, pochodzi z cholesterolu i jest głównie przekształcane w testosteron i estrogen w nadnerczach, jajnikach i jądrach. DHEA-S odgrywa kluczową rolę między innymi w regulacji tętna, ciśnienia tętniczego krwi czy funkcji mózgu. DHEA-Szwiększa gęstość kości poprzez udział w remineralizacji kości, co zmniejsza ryzyko złamań. Uczestniczy w aktywacji mechanizmów odpornościowych wpływając na funkcje układu immunologicznego i moduluje odpowiedź zapalną. Wykazano także, że DHEA-S zmniejsza skłonność do zespołu metabolicznego, cukrzycy, otyłości, a także poprawia elastyczność skóry. Jego stężenia korelują z jakością życia oraz wykazują pobudzający efekt na aktywność seksualną. DHEA osiąga szczyt w okolicy 20. Roku życia i zmniejsza się wraz z wiekiem wpływając na funkcje odpornościowe, gojenie ran, gęstość kości, nastrój oraz inne objawy i rozwój chorób związanych ze starzeniem.
Kortyzol
Kortyzol to hormon produkowany i uwalniany przez nadnercza, który pomaga regulować wiele funkcji organizmu takich jak reakcja na stres, metabolizm komórkowy i metabolizm glukozy, rozwój stanu zapalnego, czy też cykl snu i czuwania. Optymalne dobowe zmienności stężenia kortyzolu obejmują szczyt stężenia kortyzolu w krwi około 30-45 minut po przebudzeniu i jego spadek około północy. Przewlekły stres, niekontrolowane stany zapalne, praca w systemie zmianowym i zaburzenia metaboliczne mogą zakłócać ten naturalny cykl, co może prowadzić do dziennego zmęczenia, bezsenności, słabej odporności i przyspieszonego starzenia.
Hemoglobina glikowana (HbA1c)
HbA1c pozwala ocenić średnie stężenie glukozy we krwi w ciągu poprzednich dwóch do trzech miesięcy i jest powszechnie używana do diagnozowania i monitorowania cukrzycy i stanu przedcukrzycowego. Jego wartości pozwalają zrozumieć jakie są średnie wartości stężenia glukozy w organizmie. Nawet u osób bez cukrzycy zaobserwowano stały wzrost poziomu HbA1c wraz z wiekiem. Wykazano, że istnieje ścisła zależność pomiędzy kontrolą glikemii a biologicznym procesem starzenia.
Kwas moczowy
Kwas moczowy jest produktem rozpadu puryn, które są organicznymi związkami azotowymi, i składnikiem wielu biologicznie ważnych molekuł, takich jak kwas nukleinowy (DNA i RNA). Pełni on bardzo ważną rolę w organizmie, ponieważ jest związkiem o działaniu przeciwutleniającym. W normalnych warunkach kwas moczowy jest usuwany z organizmu przez nerki. Jednak podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia) może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak dna moczanowa. Podwyższone stężenie kwasu moczowego może być również związane z innymi schorzeniami, takimi jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze i otyłość, które również mają związek z procesem starzenia.
Kreatynina
Kreatynina jest produktem przemiany kreatyny w mięśniach i jest regularnie usuwana z krwi przez nerki jako produkt odpadowy. Stężenie kreatyniny we krwi jest często używane jako wskaźnik funkcji nerek. W miarę starzenia się funkcja nerek może ulegać pogorszeniu, nawet jeśli starsza osoba nie ma diagnozy choroby nerek. Proces uszkodzenia nerek przyspiesza nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca. Spadek funkcji nerek może prowadzić do zwiększenia stężenia kreatyniny we krwi.
Aminotransferaza alaninonwa (ALT)
ALT występuje głównie w komórkach wątroby (hepatocytach) oraz w mniejszych ilościach w nerkach, mięśniu sercowym i mięśniach szkieletowych. ALT jest bardziej specyficznym wskaźnikiem uszkodzenia wątroby niż AST. Zwiększa się nawet przy minimalnym uszkodzeniu wątroby, przed wystąpieniem objawów i oznak choroby. Jest podwyższone wartości mogą wskazywać na zaburzenia metaboliczne prowadzące do stłuszczenia wątroby.
Aminotransferaza asparaginianowna (AST)
AST to enzym biorący udział w procesie konwersji aminokwasów i jest obecny w wielu tkankach organizmu, zwłaszcza w wątrobie i sercu. Podwyższone stężenie AST we krwi może wskazywać na uszkodzenie wątroby lub innych tkanek, takich jak serce.
Gamma-glutamylotransferaza (GGT)
GGT to enzym produkowany głównie przez wątrobę, który jest znany jako wrażliwy wskaźnik chorób i uszkodzeń wątroby oraz dróg żółciowych. Jednak jest to znacznie więcej niż tylko enzym wątrobowy. Podwyższony poziom GGT wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wielu schorzeń, w tym chorób sercowo-naczyniowych, udaru mózgu, zespołu metabolicznego, oporności na insulinę, cukrzycy, otyłości, nadciśnienia tętniczego, tłuszczowej choroby wątroby oraz ogólnej śmiertelności. Uważa się, że przynajmniej częściowo jest to spowodowane jego związkiem z niskimi stężeniami glutationu, głównego przeciwutleniacza w organizmie.
Opracowane na podstawie: https://doi.org/10.1093/ije/dyw333, https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1002718, https://doi.org/10.18632/aging.101414, https://doi.org/10.1038/s41586-019-1365-2, https://doi.org/10.22088/cjim.10.4.402, https://doi.org/10.1155/2019/9213074, https://doi.org/10.18632/aging.100968
